Üzerimizdeki sorumluluklar, günlük hayatımızda karşılaştığımız stresli durumlar, "unutmamam gerek" diye diye kendi zihnimizi kontrol altına almaya çalışarak yaşadığımız kaygı durumları ve daha birçoğu bizi daha unutkan bireyler yapıyor. Sohbetlerimizde bile söz bize geçtiğinde "ımmm, şey, adı neydi?" gibi ifadeleri sıklıkla kullanmaya başlamak canımızı da bir hayli sıkıyor öyle değil mi?
Belki günlük rutinimizi değiştirmek çok kolay olmayabilir ama bu tekniklerle hafızamızı güçlendirerek "unutma"nın önüne rahatlıkla geçebiliriz.
Peki hafıza güçlendirmenin yolları nelerdir?
Görsel imgelerden faydalanın. Bir kişinin ismi gibi yeni bir bilgi öğrendiğinizde aklınızda bir görüntü oluşturun. Bu görüntüler, bilginin unutulmasını önlemeye yardımcı olur.
Not alın. Yeni öğrendiğiniz bilgileri hatırlamakta zorlanıyorsanız, bunları listeleyerek görebileceğiniz bir yere asın. Listeniz önemli bilgileri size hatırlatacaktır.
Konsantre olun ve rahatlayın. Birçok çevresel etken, dikkatinizi dağıtabilir. Bir şey hatırlamak istediğinizde, hatırlanması gereken öğeler üzerinde konsantre olun. Yeni bir bilgi öğrenirken o bilgiye yoğunlaşın ve dikkat dağıtıcı faktörleri önleyin. Stres ve kaydı da hatırlamayı engeller.
Bütün gün boyunca yeni bilgiler nöronlar arasındaki yollarla beyninize girer. Ancak konsantre olmayı bırakmazsanız o bilgi bir kulağınızdan girer diğerinden çıkar. Eğer dikkatli bir şekilde odaklanırsanız hatırlamaya çalıştığınız bilgi beyninize kodlanır.
Yüksek sesle bilgileri tekrarlayarak hafızaya kaydedin. Örneğin; Orta Asya’da kurulan ilk Türk devleti Asya Hun İmparatorluğu’dur. Bu yöntem unutmanıza engel olacaktır.
Yapılan araştırmalara göre, sesli okumanın hafızaya katkısı çok büyüktür. Birçok eğitimci ve psikoloğun tavsiyesine göre; öğrencilerin yeni öğrendikleri kavramları diğerlerine öğretmeleri anlama ve çağrışım yeteneklerini büyük ölçüde arttırmaktadır. Öğrendiklerinizi arkadaşlarınıza anlatma yaklaşımını benimsemeniz hafızanıza katkıda bulunacaktır.
Hafızanın güçlenmesinde güzel bir gece uykusu önemli bir rol oynar. Genel teoriye göre, beynimiz gün içinde yaşananları gece uykusuyla kaydeder. Uykusuzluk gibi bazı sorunlar, gün içinde daha yorgun hissetmenize neden olduğu için hatırlamanızı zorlaştırabilir.
Aşina olmadığınız bir konu üzerine çalışırken bu yeni bilgilerle daha önce bildikleriniz arasında nasıl bir bağlantı kurabileceğinizi düşünün. Yeni fikirlerle önceden var olan hatıralar arasında ilişkiler kurarak yeni öğrenilen bilginin hatırlanmasını önemli ölçüde kolaylaştırabilirsiniz.
Bjork’a (2001) göre, çalışmaların zamana yayılarak birkaç seans halinde gerçekleştirilmesi bilgilerin beyine düzgün ve yeterli bir şekilde işlenmesini sağlar. Yapılan araştırmalar; düzenli ders çalışan öğrencilerin öğrendiklerini, sınav öncesinde saatler boyu çalışan öğrencilere kıyasla çok daha uzun süre boyunca hatırladıklarını göstermiştir.
Birçok insan, üzerinde çalıştığı bilgileri görselleştirerek hafızalarına kaydeder. Çalışmanız gereken metinler üzerindeki resim, grafik ve tablolara odaklanmaya önem gösterin. Eğer size yardımı dokunacak görsel ipuçları yoksa, bunları kendiniz oluşturmaya çalışın. Notlarınıza bağlı tablolar ve grafikler çizin, birbiriyle ilişkili bilgileri gruplandırmak için farklı renkte keçeli kalemler kullanın.
Carl Seashore’un sözünde olduğu gibi;
Hafızaya ait tabii kanunlar üçtür; bunlar: Hatırlanacak şey hakkında derin bir intiba bırakmak, hatırlanacak şeyi tekrar etmek ve hatırlanacak şeyleri başka şeylere bağlamaktır.
